ΒΙΤΑΜΙΝΕΣ
Οι βιταμίνες δεν παρέχουν ενέργεια στον οργανισμό αλλά είναι ουσίες απαραίτητες για ουσιώδεις μεταβολικές διεργασίες όπως είναι η πρωτεϊνοσύνθεση, η παραγωγή ενέργειας και άλλες πολλές.
Οι βιταμίνες χωρίζονται σε : υδατοδιαλυτές (βιταμίνες B, C και άλλες)
: λιποδιαλυτές (A, E, D, K)
Τα αθλήματα που απαιτούν δύναμη και αντοχή επιβαρύνουν πολύ το μεταβολισμό, αυξάνοντας σημαντικά τις ανάγκες των αθλούμενων σε βιταμίνες σε σχέση με τους μη αθλούμενους ανθρώπους.
Ιδιαίτερα αυξημένες είναι οι απαιτήσεις σε βιταμίνες του συμπλέγματος B (7 – 8 φορές επάνω), σε βιταμίνη C (10 φορές επάνω) και σε βιταμίνη Ε (5 φορές επάνω).
Οι βιταμίνες Β (Β1 – Β17) είναι απαραίτητες για την παραγωγή ενέργειας από τις πρωτεΐνες, τους υδατάνθρακες και τα λίπη. Επίσης είναι απαραίτητες για την καλή λειτουργία του νευρικού συστήματος, του ανοσοποιητικού συστήματος (προστασία από λοιμώξεις) καθώς και για τη διαδικασία της πρωτεϊνοσύνθεσης (αύξηση της μυϊκής μάζας).
Η βιταμίνη C είναι η αντιοξειδωτική βιταμίνη. Προστατεύει τις κυτταρικές μεμβράνες και το συνδετικό ιστό από οξείδωση, τονώνει το ανοσοποιητικό σύστημα, βοηθάει στη απορρόφηση του σιδήρου και στη διάσπαση των αμινοξέων. Ακόμα η βιταμίνη C είναι η βιταμίνη κατά του stress και του άγχουςκαι μας βοηθάει να αντεπεξέλθουμε σ’ αυτές τις καταστάσεις. Γι’ αυτό το λόγο, χρειαζόμαστε μεγάλες ποσότητες μετά από σκληρή προπόνηση (η οποία είναι ένα έντονο stress) καθώς και μεγάλες ποσότητες χάνονται μετά την εφίδρωση.
Ακόμα προστατεύει τα ακόρεστα λιπαρά οξέα και τη βιταμίνη Α από οξείδωση.
Επίσης, προστατεύοντας τους μύες από κάψιμο, επιτρέπει έντονη προπόνηση και γρήγορη μυϊκή ανάρρωση.
Η βιταμίνη Α είναι γνωστή ως βιταμίνη των επιθηλίων και σαν αντιξηροφθαλμική. Ακόμα είναι απαραίτητη και για την ανάπτυξη των οστών.
Η βιταμίνη D είναι γνωστή σαν αντιρραχιτική. Είναι απαραίτητη για το μεταβολισμό του ασβεστίου και του φωσφόρου για το σχηματισμό και τη διάπλαση των οστών.
Επίσης η βιταμίνη D είναι απαραίτητη για την απορρόφηση του ασβεστίου από το έντερο.
ΤΑ ΜΕΤΑΛΛΑ
Τα μέταλλα είναι ανόργανες ουσίες που παίζουν όμως σημαντικό ρόλο στη λειτουργία του οργανισμού. Ο οργανισμός καθημερινά αποβάλλει 15 – 25 gr μετάλλων τα οποία δεν μπορεί να συνθέσει αλλά πρέπει να τα παίρνει με την τροφή. Ο ρόλος των μετάλλων είναι πολλαπλός. Ρυθμίζουν την οξεοβασική ισορροπία – απαραίτητα για τη ζωή, εξασφαλίζουν σταθερό ηλεκτρικό δυναμικό στις κυτταρικές μεμβράνες, στοιχεία απαραίτητα για την καλή λειτουργία των μυών και των νεύρων. Ακόμη, συμμετέχουν στο μεταβολισμό των πρωτεϊνών, υδατανθράκων και λιπών και είναι απαραίτητα στο σχηματισμό των οστών και των δοντιών.
Όλοι ξέρουμε το συναίσθημα μετά από σκληρή προπόνηση. Τα ρούχα μας είναι μουσκεμένα και το σώμα μας εξουθενωμένο. Αυτό γιατί με την έντονη εφίδρωση, χάνονται υγρά και ηλεκτρολύτες. Αυτά που κυρίως χάνονται σε μεγαλύτερες ποσότητες είναι : νάτριο, κάλιο, χλώριο και μαγνήσιο. Χάνονται επίσης ασβέστιο και φωσφόρος. Αυτές οι απώλειες, αν δεν αναπληρωθούν αμέσως μετά την προπόνηση, οδηγούν σε μείωση των επιδόσεων. Επιπλέον, διατροφή πλούσια σε πρωτεΐνη αυξάνει τις ανάγκες σε ηλεκτρολύτες και μέταλλα, καθώς και σε ασβέστιο, μαγνήσιο και φωσφόρο.
Συμμετέχουν στη ρύθμιση της οξεοβασικής ισορροπίας και και του όγκου των υγρών του σώματος – ιδιαίτερα το νάτριο.
Το κάλιο επίσης είναι πολύ βασικό για την καλή λειτουργία της καρδιάς. Μεγάλες απώλειες των ηλεκτρολυτών αυτών έχουν σαν αποτέλεσμα σοβαρή διαταραχή της οξεοβασικής ισορροπίας, έντονη κόπωση, κράμπες, κατάπτωση και μυϊκή αδυναμία.
ΙΧΝΟΣΤΟΙΧΕΙΑ
Είναι ανόργανα στοιχεία που χρειάζονται σε πολύ μικρές ποσότητες για την υγεία του οργανισμού. Τα σημαντικότερα από αυτά είναι ο ψευδάργυρος, ο χαλκός, ο μόλυβδος, το κάδμιο, το χρώμιο, το κοβάλτιο, το νικέλιο και συμμετέχουν στο σχηματισμό όλων των ιστών, αποτελούν συστατικά των κυττάρων, ρυθμίζουν την καλή λειτουργία του νευρικού και μυϊκού συστήματος, την πηκτικότητα του αίματος, τις καύσεις και άλλες σημαντικές λειτουργίες του οργανισμού.