Τσεκάπ: Ποιες εξετάσεις σώζουν ζωές;

Όλοι οι ενήλικες μια φορά το χρόνο θα πρέπει να υποβάλλονται σε τσεκάπ το οποίο περιλαμβάνει μια σειρά προληπτικών εξετάσεων οι οποίες μπορούν να σώσουν ζωές.

Το κέρδος είναι διπλό αφού από τη μία πλευρά ακόμα και οι πιο σοβαρές παθήσεις, αν διαγνωστούν έγκαιρα στα πρώτα στάδια, μπορούν να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά ενώ από την άλλη με τη βοήθεια των συχνών εξετάσεων, μπορείτε να γνωρίζετε με ακρίβεια την κατάσταση της υγείας σας. Έτσι θα ξέρετε σε ποια επίπεδα κυμαίνονται οι δείκτες που την επηρεάζουν και να παίρνετε τα μέτρα σας ώστε να παραμένουν μέσα στα φυσιολογικά όρια.

Ποιες εξετάσεις πρέπει να περιλαμβάνει το τσεκάπ;

Είναι άλλες για άνδρες και άλλες για γυναίκες ή μήπως είναι οι ίδιες; Κάθε πότε πρέπει να γίνονται οι εξετάσεις αυτές που σώσουν ζωές;

Απαντήσεις στο επιστημονικό άρθρο που ακολουθεί.

Του Παναγιώτη Γρ. Αποστολακόπουλου Βιοπαθολόγου- Μικροβιολόγου

Ο Έλληνας γιατρός Ιπποκράτης είχε πει “To προλαμβάνειν κάλλιον του θεραπεύειν ” ενώ ο Έλληνας φιλόσοφος Πυθαγόρας ο Σάμιος είπε «Φρόντιζε για το μέλλον σου». Και οι δύο τονίζουν τη σημασία της πρόληψης που στο χώρο της υγείας ερμηνεύεται ως πρώιμη διάγνωση των παθολογικών εκείνων καταστάσεων που θα οδηγήσουν σε συστηματικά νοσήματα.

Σήμερα η παγκόσμια ιατρική κοινότητα έχει επισημάνει και τεκμηριώσει την σπουδαιότητα της πρώιμης διάγνωσης μέσω του check up, για την πρώιμη αναγνώριση καλοήθων και κακοήθων καταστάσεων που οδηγούν στην αρχική αντιμετώπισή τους πριν προκαλέσουν βλάβες μη επανορθώσιμες στον οργανισμό.

Το βασικό εργαστηριακό check up,λοιπόν, περιλαμβάνει μια σειρά εξετάσεων αίματος, ούρων και είναι ο καθρέφτης της καλής ή της κακής υγείας του οργανισμού. Με τη σωστή χρήση του check up μπορούμε να μειώνουμε τη νοσηρότητα και τη θνητότητα του γενικού πληθυσμού.

Κι αυτό συμβαίνει γιατί, μπορούμε να προλάβουμε αρχόμενες δυσλειτουργίες του οργανισμού μας, να τις παρακολουθήσουμε και να επέμβουμε έγκαιρα ώστε να μην εξελιχθούν σε νοσηρές καταστάσεις. Επίσης, μπορούμε να ανιχνεύσουμε ακόμα και σοβαρές ασθένειες ,σε πολύ αρχικό στάδιο και να τις αντιμετωπίσουμε με επιτυχία.

Το αίμα είναι το όργανο από το οποίο ξεκινούν όλες οι μετρήσιμες ενδείξεις του οργανισμού και γι αυτό οι αιματολογικές εξετάσεις είναι η βάση κάθε προληπτικού ελέγχου. Με τη γενική αίματος, που είναι η πιο απλή εξέταση, μπορούμε αντλήσουμε μια σειρά από χρήσιμες πληροφορίες.

Aπό μια πτώση του αιματοκρίτη για παράδειγμα, μπορούμε να δούμε από μία έλλειψη σιδήρου έως και σοβαρές δυσλειτουργίες του μυελού των οστών. Από τη άλλη χρησιμοποιώντας τον αριθμό των λευκών αιμοσφαιρίων μπορούμε να εκτιμήσουμε από μικροβιακές λοιμώξεις, ιώσεις έως και υποβόσκουσες αιματολογικές κακοήθειες.

Oι βιοχημικές εξετάσεις με τη σειρά τους μπορούν να ανιχνεύσουν δυσλειτουργίες των συμπαγών οργάνων του οργανισμού μας καθώς και μεταβολικές διαταραχές αυτού. Για παράδειγμα άνοδος των ηπατικών ή παγκρεατικών ενζύμων μας υποδηλώνει μη σωστή λειτουργία του ήπατος και του παγκρέατος και μας οδηγεί στην περαιτέρω διερεύνηση των οργάνων αυτών, ενώ μια αύξηση του σακχάρου αίματος, μπορεί να αποκαλύψει έναν αρχόμενο σακχαρώδη διαβήτη, ο οποίος στο αρχικό του στάδιο μπορεί να ελεγχθεί μόνο με αλλαγή των διαιτολογικών συνηθειών του ατόμου, χωρίς χορήγηση φαρμακευτικής αγωγής ,γεγονός εξαιρετικά σημαντικό για κάθε σύστημα υγείας.

Μια εξαιρετικής σημασίας εξέταση που δεν πρέπει να λησμονείται στον προληπτικό έλεγχο είναι η γενική ούρων. Τα ούρα είναι τα απόβλητα του οργανισμού και από αυτά μπορούμε να συλλέξουμε πολύτιμα συμπεράσματα για την υγεία του εξεταζόμενου.

Μια αύξηση των λευκών αιμοσφαιρίων σε αυτά, μπορεί να υποδηλώνει κυστίτιδα ή ουρολοίμωξη, ενώ η ανίχνευση σακχάρου στα ούρα οδηγεί στη διάγνωση σακχαρώδους διαβήτη. Η ύπαρξη λευκώματος στα ούρα, με τη σειρά της φανερώνει διαταραχή της νεφρικής λειτουργίας και παραπέμπει σε περαιτέρω διερεύνηση στον τομέα αυτό.

Θα αναφερθούμε τώρα, σύντομα στο γυναικολογικό check up, που πρέπει να γίνεται ετησίως, εκτός αν υπάρχουν ειδικές ενδείξεις συχνότερης παρακολούθησης. Περιλαμβάνει την γυναικολογική εξέταση, το test PAP και τον υπέρηχο έσω γεννητικών οργάνων. Στη γυναικολογική εξέταση, ο γυναικολόγος με την επισκόπηση θα δει αν υπάρχουν βλάβες στα εξωτερικά γεννητικά όργανα, ενώ με την τοποθέτηση του κολποδιαστολέα θα ελέγξει την κατάσταση του κόλπου και του τραχήλου της μήτρας. Μπορεί να εντοπίσει ασυνήθεις εκκρίσεις, σημεία φλεγμονής ή βλάβες που απαιτούν περαιτέρω διερεύνηση.

Τo test PAP πρέπει να γίνεται μία φορά το χρόνο μετά την έναρξη της ενεργούς σεξουαλικής ζωής. Το εφηύρε ο Έλληνας γυναικολόγος Γεώργιος Παπανικολάου. Με μία απλή κυτταρολογική εξέταση μπορούμε να ελέγξουμε την κατάσταση των επιθηλιακών κυττάρων του τραχήλου της μήτρας και να ανιχνεύσουμε πρώιμες αλλοιώσεις που δύναται να εξελιχθούν σε δυσπλασίες. Είναι ανώδυνη εξέταση και η λήψη γίνεται πολύ εύκολα στο ιατρείο του κάθε γυναικολόγου.

Εδώ πρέπει να κάνουμε ιδιαίτερη μνεία στο γεγονός ότι χάρη σε έναν έλληνα γιατρό πολλά εκατομμύρια γυναίκες σε όλον τον κόσμο έχουν διαγνώσει και αντιμετωπίσει έγκαιρα παθήσεις του τραχήλου της μήτρας γεγονός που μπορεί να έχει σώσει τη ζωή τους. Η παγκόσμια ιατρική κοινότητα οφείλει πολλά στον επιστήμονα αυτό και κατά την ταπεινή μας γνώμη θα έπρεπε να τον έχει τιμήσει περισσότερο.

Με τον υπέρηχο γεννητικών οργάνων ο γιατρός μπορεί να ελέγξει την μήτρα και πιθανά μορφώματα αυτής. Επίσης, ελέγχεται η υφή και η κατάσταση των ωοθηκών και μπορούν να ανιχνευθούν διαταραχές όπως π.χ. ύπαρξη πολυκυστικών ωοθηκών.

Θα αναφερθούμε εδώ και σε μία άλλη εξέταση, σπουδαίας σημασίας που πρέπει οπωσδήποτε να κάνει κάθε γυναίκα μετά τα σαράντα έτη. Η εξέταση αυτή είναι η μαστογραφία. Πρόκειται για μια ακτινολογική εξέταση που ανιχνεύει πρώιμες αλλοιώσεις του μαστού.

Δηλαδή δείχνει αλλαγές που συμβαίνουν στο μαστό κάποιες από τις οποίες μπορεί να εξελιχθούν σε κακοήθεια. Αναλόγως των ευρημάτων και της κληρονομικότητας, δηλαδή αν η μητέρα ή αδερφή της εξεταζόμενης είχαν καρκίνο μαστού, επαναλαμβάνεται κάθε 1 ή 2 χρόνια ή πιο αργά.

Τέλος στους ενήλικες στα πλαίσια του check up είναι χρήσιμη, αναλόγως και των οδηγιών του θεράποντα-συντονιστή γιατρού, μία επίσκεψη για ακτινολογικό-υπερηχογραφικό έλεγχο όπως επίσης και μία καρδιολογική εκτίμηση.

Εδώ πρέπει να αναφέρουμε ότι έχει πολλή μεγάλη σημασία το ποιος θα παραπέμψει τον καθένα από μας σε εργαστηριακό κλινικό -έλεγχο όπως επίσης και ποιος θα ερμηνεύσει τα αποτελέσματα του ελέγχου αυτού.

Το έμπειρο μάτι του γιατρού είναι το μόνο που μπορεί να αναλύσει το σύνολο των αποτελεσμάτων, να αντλήσει τα συμπεράσματα που πρέπει και να δώσει τις σωστές οδηγίες. Συχνά γίνεται το λάθος να ανατρέχουν οι ασθενείς στο διαδίκτυο, που είναι μια ανεξέλεγκτη πηγή πληροφοριών, για την ερμηνεία μιας και μόνο παραμέτρου από τις εξετάσεις που έχουν στα χέρια τους και συχνά οδηγούνται σε λανθασμένα συμπεράσματα.

Οι τιμές των εξετάσεων ερμηνεύονται συνδυαστικά και πάντοτε σε σχέση μα την κλινική εικόνα του ασθενούς. Γι αυτό πρέπει πάντοτε να εμπιστευτούμε τον θεράποντα γιατρό μας και ακολουθήσουμε τις οδηγίες που θα μας δώσει.

Διεθνώς το check up γίνεται μια φορά το χρόνο και καλό είναι να ακολουθούμε και εμείς αυτόν τον κανόνα. Παρόλα αυτά υπάρχουν καταστάσεις όπου υποκείμενα νοσήματα επιβάλλουν να γίνονται εργαστηριακές εξετάσεις σε πιο σύντομο χρονικό διάστημα. Αυτό θα το αποφασίσει ο θεράπων ιατρός που έχει και την τελική ευθύνη της παρακολούθησης του ασθενούς.

Κατάχρηση σε εργαστηριακούς ελέγχους δεν βοηθάει στη διασφάλιση της υγείας του ασθενούς και έχει δυσμενής οικονομικές συνέπειες και για τα ασφαλιστικά ταμεία και τον οικογενειακό προϋπολογισμό του ασθενούς.

Από όλα τα παραπάνω είναι προφανές ότι πρέπει να κάνουμε οπωσδήποτε check up μία φορά το χρόνο. Τονίζουμε εδώ δεν πρέπει να κάνουμε καταχρήσεις και υπερβολές στον τομέα αυτό και πρέπει να ακολουθούμε πάντοτε τις οδηγίες του θεράποντος γιατρού που είναι και ο υπεύθυνος.
Παναγιώτης Γρ. Αποστολακόπουλος
Βιοπαθολόγος- Μικροβιολόγος

www.apostolakopoulos.gr
http://www.iatropedia.gr/