Κολοκυθόσπορος ή και … πασατέμπος

Τα κολοκυθόσπορα (ή Κολοκυθόσπορος) είναι τα γνωστά σε όλους μας άσπρα σπόρια ή αλλιώς Πασατέμπος! Τρώγονται ψημένα και αλατισμένα ή ακόμα και ωμά. Όπως και να προτιμάτε τα κολοκυθόσπορα, είναι ένα φυσικό, νοστιμότατο snack, κατάλληλο ακόμα και υγιεινή διατροφή. Η αγγλική ονομασία για τα κολοκυθόσπορα είναι <pumpkin seeds>. Μπορεί να μην είναι ευρέως γνωστό, αλλά η λέξη <pumpkin>, που σημαίνει <κολοκύθα> στα αγγλικά, πιστεύεται ότι προέρχεται από την ελληνική λέξη <πεπόνι>, η οποία παραλλάχθηκε από τους Γάλλους σε <pompon>, από τους Βρετανούς σε <pumpion> και τελικά οριστικοποιήθηκε από τους Αμερικανούς αποίκους σε <pumpkin>. Να λοιπόν ένας λόγος για αυτόν που ψάχνει για Κολοκυθόσπορα να τα αναζητήσει πρώτα απ’ όλα στην Ελλάδα! Περιέργως, εμείς οι Έλληνες, εκτός από τη δική μας λέξη <σπόρια>, χρησιμοποιούμε και τη λατινικής προέλευσης λέξη <πασατέμπος>, που σημαίνει <περνάω τον καιρό μου> (τρώγοντας σπόρια…).

Θρεπτικά συστατικά:

Τα κολοκυθόσπορα προέρχονται από την οικογένεια cucurbita (cucurbita pepo) και είναι ένα φυσικό και πολύ θρεπτικό προϊόν. Είναι το πιο θρεπτικό κομμάτι της κολοκύθας. Το λάδι, που περιέχουν, μεταξύ 40-50%, είναι πλούσιο σε ακόρεστα λιπαρά οξέα. Ο πασατέμπος περιέχει πολύτιμα λιπαρά οξέα, ω-6 και κυρίως λινολεϊκό οξύ. Το ποσοστό πρωτεϊνών τους κυμαίνεται στα 30-40%, ενώ παρουσιάζουν την υψηλότερη περιεκτικότητα σε σίδηρο από οποιοδήποτε άλλο είδος σπόρων. Περιέχουν επίσης, ψευδάργυρο, χαλκό, μαγνήσιο, μαγγάνιο και φώσφορο. Επιπλέον περιέχουν βιταμίνες E, C, Κ, ορισμένες από τις Βιταμίνες του συμπλέγματος Β, όπως το φυλλικό οξύ και Βιταμίνη Α. Στην Κίνα μάλιστα θεωρείται ότι μπορεί να βοηθήσει στην αντιμετώπιση της κατάθλιψης. Οι σπόροι είναι μία από τις καλύτερες πηγές μαγνησίου, που βοηθά στη χαλάρωση και την ελάττωση της πίεσης, καθώς και ψευδαργύρου. Τέλος περιέχουν Φυτοστερόλες.

Όταν οι σπόροι γίνουν καφέ έχουν ταγγίσει. Οι κολοκυθόσποροι διατηρούνται σε γυάλινο δοχείο στο ψυγείο, ενώ αν αλεστούν διατηρούνται στο ψυγείο για μία εβδομάδα. Η μάσησή τους πρέπει να είναι σχολαστική γι’ αυτό τους μουσκεύουμε από το βράδυ, πράγμα που μας βοηθά στην απορρόφηση των συστατικών τους. Αλέθονται μόνο όταν είναι στεγνοί.

Θεραπευτικές ιδιότητες:
Μασάτε πασατέμπο. Οι παραδοσιακές ιατρικές πρακτικές, τα γιατροσόφια, που είχαν καθιερωθεί με την πείρα πάρα πολλών ετών, ξαναζούν τις παλιές τους δόξες. Ο κόσμος αναζητεί τις λύσεις που προσφέρει η Φύση, λύσεις συγκεκριμένες, σίγουρες, σωστές. Οι κολοκυθόσποροι έχουν από καιρό αποδείξει την αξία τους, κερδίζοντας μια θέση με τις απλές πλην αποτελεσματικές θεραπείες στο οπλοστάσιο της <ιατρικής> του σπιτιού.

Το καλύτερο φάρμακο ήταν οι φρέσκοι σπόροι που έβγαζαν από τη νεροκολοκύθα και αφού τους καβούρδιζαν, τους τσιμπολογούσαν τις χειμωνιάτικες νύχτες, διώχνοντας τις αρρώστιες. Μπορείτε να τον δοκιμάσετε άφοβα, αν δεν τον έχετε απολαύσει μέχρι σήμερα. Και αυτό γιατί είναι αποδεδειγμένο ότι διαθέτει ευεργετική δράση και επιπλέον προσφέρει ευχάριστη απασχόληση σε όσους αναζητούν μια ασχολία, ένα υποκατάστατο δράσης ή λίγη λιχουδιά. Το τσιμπολόγημα ίσως δεν είναι εντελώς αθόρυβο, αλλά δεν υπάρχουν κρούσματα υπερβολικής δόσης πασατέμπου. Συνδυάστε το τερπνό με το ευχάριστο! Απίστευτο, αλλά αληθινό: οι κολοκυθόσποροι έχουν σημαντικό ρόλο στην υγιεινή διατροφή, όπως:

Υπερτροφία του προστάτη:
Ίσως έχετε παρατηρήσει ότι η προστατίτιδα και η υπερτροφία του προστάτη αποτελούν όλο και πιο συχνό πρόβλημα. Το φαινόμενο αυτό οφείλεται ίσως στην κακή διατροφή. Αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι κάποτε ο κόσμος έτρωγε πολύ περισσότερους σπόρους ή φαγητά που περιείχαν σπόρους, οι οποίοι με τον καιρό εξαφανίστηκαν από τη διατροφή μας, όπως συνέβη και με τους κολοκυθόσπορους. Όσο τους έτρωγαν τακτικά, οι ασθένειες αυτές εμφανίζονταν πολύ σπανιότερα. Έχει διαπιστωθεί ότι τα κολοκυθόσπορα επιδρούν καταπραϋντικά σε προβλήματα του προστάτη, ενώ εξομαλύνουν τη λειτουργία του ουροποιητικού συστήματος.

Μια χούφτα κολοκυθόσπορων αποδίδει 154 θερμίδες. Μελέτες έδειξαν οι κολοκυθόσποροι επιδρούν καταπραϋντικά σε προβλήματα του προστάτη, ενώ εξομαλύνουν τη λειτουργία του ουροποιητικού συστήματος. Λόγω των υψηλών ποσοστών λινολεϊκού οξέος (45%) και φυτοστερόλης είναι γνωστό προπαντός σαν φάρμακο των παθήσεων της ουροδόχου κύστης και του προστάτη. Επίσης ο ψευδάργυρος, που έχουν βοηθά στα προβλήματα του προστάτη.

O ψευδάργυρος τους καθιστά ευεργετικούς στα προβλήματα της ανδρική στειρότητας.
Οι κολοκυθόσποροι είναι διουρητικοί, ενώ όταν αναμειχθούν αλεσμένοι με ίση ποσότητα μελιού, 6 κουταλιές του γλυκού από το μείγμα, πριν το πρόγευμα μας, βοηθούν να αποβάλλουμε τα σκουλήκια από το έντερο σε 3 εβδομάδες. Επίσης, έχουν υπακτική δράση.
Η υψηλή περιεκτικότητα σε ουσιώδη λιπαρά οξέα προσφέρει αυξημένη προστασία και κατά της εμφάνισης εμφράγματος.
Επιπλέον, περιέχει σημαντικές ποσότητες βιταμίνης Ε και σεληνίου, που δρουν σαν αντιοξειδωτικά ή αντιφλεγμονώδη στον οργανισμό.
Οι κολοκυθόσποροι περιέχουν ακόμη αναστολείς πρωτεάσης που εμποδίζουν την δραστηριοποίηση των ιών και μικροβίων στον εντερικό σωλήνα. (Το πρασινίζον λάδι που εξάγεται με έκθλιψη από τους ωμούς κολοκυθόσπορους είναι εκλεκτό και αρωματικό. Το 57% των λιπαρών του αποτελούνται από πολυακόρεστα).

Καρκίνος: Οι φυτοστερόλες, που περιέχουν ανταγωνίζονται την χοληστερόλη στην απορρόφηση από το έντερο. Οι φυτοστερόλες υπάρχουν στους ξηρούς καρπούς και σπόρους, στα έλαια τους, στα δημητριακά και τα λαχανικά. Οι φυτοστερόλες αναστέλλουν την ανάπτυξη του καρκίνου στο έντερο, τους μαστούς και τον προστάτη. Τα υψηλά επίπεδα των ουσιωδών λιπαρών οξέων, του ψευδαργύρου και των φυτοστερολών καταπολεμούν την καλοήθη υπερπλασία του προστάτη.
Λόγω των ω-3 λιπαρών οξέων που περιέχουν έχουν αντιφλεγμονώδη δράση και προστατεύουν τις αρθρώσεις όταν ασκούμαστε.

Κολοκυθόσποροι, ανανεώνουν την επιδερμίδα: Θρέφουν την επιδερμίδα, τη διατηρούν σφριγηλή, ενώ τα κύτταρα του δέρματος αναπλάθονται γρηγορότερα. Έτσι κι αλλιώς, τα λιπαρά οξέα αποτελούν αναπόσπαστο στοιχείο όλων των κυτταρικών μεμβρανών του σώματος, ενώ αυτά βοηθούν στην ενυδάτωση της επιδερμίδας αλλά και στην αποβολή όλων των άχρηστων συστατικών.

Ποδάγρα: Οι κολοκυθόσποροι οφείλουν την αιμοκαθαρτική δράση τους στην περιεκτικότητά τους σε ουσιώδη λιπαρά και για τον λόγο αυτό αποτελούν εξαιρετικό φάρμακο για την ποδάγρα.

Κολοκυθόσπορα σαν snack:
Εκτός από την αδιαμφισβήτητη θρεπτική τους αξία, τα ψημένα και αλατισμένα κολοκυθόσπορα είναι και ένα εξαιρετικό snack, πολύ δημοφιλές σε χώρες όπως η Ελλάδα (φυσικά), η Τουρκία, τα υπόλοιπα Βαλκάνια, η Ισπανία, η Ιταλία, οι χώρες της Κεντρικής Αμερικής, και αλλού. Οι Δυτικοευρωπαίοι και οι Αμερικάνοι σχετικά πρόσφατα ανακάλυψαν τη νοστιμιά των κολοκυθοσπόρων σαν snack, τα οποία γίνονται ολοένα και πιο δημοφιλή. Τα Κολοκυθόσπορα αποφλοιωμένα μπορούν επιπλέον να χρησιμοποιηθούν και σε αρτοσκευάσματα (ψωμί, πίτες, κτλ.), σε δημητριακά (cereals), σε σαλάτες, ακόμα και σε γλυκά. Ποικιλίες κολοκυθοσπόρων: Σήμερα διακινούνται όλες οι ποικιλίες των κολοκυθοσπόρων, με βασικότερες τις εξής: χονδρά-shine skin (κίτρινα), νυχάκια-lady nail (κίτρινα), χιονάτα-snow white (άσπρα) και αποφλοιωμένα-pepitas (πράσινα).

Ο ηλιόσπορος ή ηλιανθόσπορος:
Στην κατηγορία των ξηρών καρπών από τα πλέον θρεπτικά και υγιεινά προϊόντα είναι οι ηλιόσποροι. Το φυτό ηλίανθος δεν μας είναι άγνωστο, αφού το βρίσκουμε σε πολλά μέρη του κόσμου και σχεδόν παντού στην Ελλάδα. Από τους σπόρους του παράγεται και ηλιέλαιο, που χρησιμοποιείται στη μαγειρική. Μεγαλύτερη όμως είναι η χρήση των σπόρων σαν ξηρός καρπός. Οι ηλιόσποροι για πολλούς είναι ένα σνακ το οποίο συνοδεύει τον χρόνο μπροστά στην τηλεόραση, αλλά τους βρίσκουμε και  σε διάφορα είδη ψωμιού (πολύσπορο). Ωστόσο παράλληλα μας προσφέρουν ποικίλα και σημαντικά οφέλη για να έχουμε καλύτερη υγεία.

Θρεπτικά συστατικά:
Είναι μια τροφή πλούσια σε φυτοστερόλες και επομένως είναι ευεργετική για την καρδιά. Περιέχει τα απαραίτητα για τον ανθρώπινο οργανισμό λιπαρά οξέα, ω-3 και ω-6. Από τα συνολικά τους λιπαρά περίπου το 70% είναι πολυακόρεστα, το 20% μονοακόρεστα και μόνο το 10% είναι κορεσμένα. Οι φυτικές στερόλες είναι μια κατηγορία χημικών ενώσεων των φυτών οι οποίες μειώνουν τα επίπεδα της χοληστερόλης και βελτιώνουν την καρδιακή λειτουργία. Ειδικότερα, σε έρευνα που πραγματοποίησαν επιστήμονες διαπιστώθηκε ότι οι ηλιόσποροι και τα φιστίκια Αιγίνης περιέχουν τις υψηλότερες τιμές φυτικών στερολών. Είναι πολύ πλούσιοι σε φυλλικό οξύ, χαρακτηριστικό δε είναι ότι τα 100 γραμμάρια μας δίνουν περισσότερη ποσότητα φυλλικού οξέος, από αυτή που χρειαζόμαστε καθημερινά. Αποτελούν μια από τις πλουσιότερες πηγές βιταμίνης Ε στη φύση. Η βιταμίνη Ε αποτελεί βασική αντιοξειδωτική βιταμίνη προστατεύοντας τα κύτταρά του δέρματος, της καρδιάς κ.α. από τη γήρανση και την οξείδωση. Μόλις 12 γραμμάρια ηλιόσπορου καλύπτουν σχεδόν το 30% των ημερησίων αναγκών μας σε βιταμίνη Ε. Ακόμη, περιέχουν σημαντικότατα ποσά από Βιταμίνες του συμπλέγματος Β, όπως βιταμίνη  Β1, παντοθενικού οξέος και φυλλικού οξέος. Οι βιταμίνες αυτές είναι εξαιρετικής σημασίας για τον οργανισμό, καθώς συμμετέχουν στη λειτουργία του νευρομυικού μας συστήματος, του εγκεφάλου και συμβάλουν στην καλύτερη καρδιαγγειακή λειτουργία. Είναι πλούσιοι σε Πρωτεΐνες και Φυτικές ίνες, αλλά και σε μαγνήσιο, σίδηρο, φώσφορο.  Αποτελούν τέλος σημαντική πηγή και άλλων αντιοξειδωτικών συστατικών όπως το σελήνιο. Το σελήνιο δεν βρίσκεται εύκολα στις τροφές και αποτελεί συστατικό που ισχυροποιεί την αντιοξειδωτική άμυνα και το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού.

Ιδιότητες: Οι ηλιόσποροι:
Καταπολεμούν το άσθμα και την υπέρταση.
Οι ταπεινοί ηλιόσποροι βρέθηκαν να είναι ο καλύτερος σύμμαχός μας για τη μείωση των επιπέδων της κακής χοληστερόλης. Συμβάλλουν στη μείωση της χοληστερόλης αίματος, αυξάνοντας την απομάκρυνσή της από τον οργανισμό.
Προλαμβάνουν τις ημικρανίες
Περιορίζουν τον κίνδυνο για καρδιακές παθήσεις. Η κατανάλωση ακόρεστων λιπαρών και ο περιορισμός των κορεσμένων είναι ένας από τους πιο αποτελεσματικούς τρόπους για να προληφθεί η στεφανιαία νόσος και οι ηλιόσποροι αποτελούν για το λόγο αυτόν ιδανική τροφή.
<Χτίζουν> γερά οστά.
Προάγουν την καλή λειτουργία του νευρικού συστήματος.
Μια χούφτα ηλιόσπορων αποδίδει 85 θερμίδες (kcal).

πηγη

2gym-kater.pie.sch.gr