Η εποχή αυτή χαρακτηρίζεται από πολύ δυνατό ήλιο και υψηλές θερμοκρασίες που μπορεί να οδηγήσουν σε σοβαρά προβλήματα, όπως τα εγκαύματα και η αφυδάτωση που αποτελούν τους κυριότερους κινδύνους του καλοκαιριού, που προκαλούνται λόγω της υπερβολικής έκθεσης στον ήλιο.
Επειδή η ηλιακή ακτινοβολία είναι αθροιστική (δηλ. αθροίζεται χρόνο με το χρόνο) προκύπτουν και σοβαρότερα προβλήματα που όμως δεν τα αντιλαμβανόμαστε άμεσα, δηλ. μετά από την έκθεση στον ήλιο για λίγη ώρα, αλλά στο μέλλον άμεσο και έμμεσο, προκαλώντας φωτογήρανση και καρκίνο του δέρματος. Τα τελευταία χρόνια έχει αυξηθεί ο καρκίνος του δέρματος παγκοσμίως, το 90% των δερματικών καρκίνων οφείλεται στην ηλιακή ακτινοβολία.
Τα παιδιά χρειάζονται μεγαλύτερη προσοχή στον ήλιο, γιατί έχουν λιγότερη μελανίνη από τους ενήλικες και το δέρμα τους είναι πιο ευαίσθητο,η ποσότητα της υπεριώδους ακτινοβολίας που απορροφάται από ένα παιδί κάτω των έξι ετών είναι τρεις φορές μεγαλύτερη από την ποσότητα που απορροφάται από έναν ενήλικα.Επιπλέον αρκετές μελέτες έχουν δείξει ότι η πρόκληση σοβαρών εγκαυμάτων κατά την παιδική ή εφηβική ηλικία αυξάνει τις πιθανότητες για εκδήλωση μιας μορφής καρκίνου του δέρματος σε μεγαλύτερη ηλικία.
Προστασία από τον ήλιο
Να χρησιμοποιείτε ΑΝΤΗΛΙΑΚΑ με SPF(sun protector factor)> 15
Να αποφεύγετε την έκθεση στον ήλιο από τις 11π.μ – 4μ.μ
Να μην εκθέτετε απευθείας στον ήλιο βρέφη ηλικίαςως 6 μηνών.
Να πίνετε συχνά νερό και χυμούς, που περιέχουν πολύτιμα θρεπτικά συστατικά και βιταμίνες.
Να φοράτε απαραιτήτως γυαλιά ηλίου, καπέλο και σκουρόχρωμα ρούχα με σχετικά χονδρή ύφανση.
Αν ακολουθείτε κάποια φαρμακευτική αγωγή είναι σωστό να συμβουλευτείτε το γιατρό σας σχετικά με την έκθεσή σας στον ήλιο, γιατί κάποια φάρμακα που λαμβάνονται από το στόμα ή χορηγούνται τοπικά, μπορεί να κάνουν φωτοευαισθησία προκαλώντας δερματίτιδα σε 24 ή και σε 48 ώρες μετά την έκθεση στον ήλιο.
Αντηλιακό
Υπεριώδεις ακτίνες του ήλιου μπορούν να βλάψουν το δέρμα σας σε μόλις 15 λεπτά. Βάλτε σε αντηλιακά προϊόντα, πριν να εκτεθείτε έξω, ακόμα και τις συννεφιασμένες ή δροσερές ημέρες. Ένα παχύ στρώμα αντηλιακού σε όλα τα εκτεθειμένα μέρη του σώματος και θα το ανανεώνετε κάθε δύο ώρες περίπου.
Πώς λειτουργεί το αντηλιακό. Τα αντηλιακά περιέχουν φυσικά ή χημικά φίλτρα που αντανακλούν ή απορροφούν την υπεριώδη ακτινοβολία του ήλιου. Όλα τα προϊόντα δεν έχουν τα ίδια συστατικά? Γι’ αυτό επιλέξτε το κατάλληλο αντηλιακό σύμφωνα με το χρώμα του δέρματός σας, τις ανάγκες σας και με τη βοήθεια του δερματολόγου σας. Το αντηλιακό φέρει ημερομηνία λήξης που δεν υπερβαίνει τα τρία έτη, καθώς και πρέπει να φυλάσσεται σε δροσερό μέρος, όχι σε υψηλές θερμοκρασίες
Ενδύματα
Φαρδιά μακριά-πουκάμισα και μακριά παντελόνια που κατασκευάζεται από ύφασμα σφιχτά προσφέρουν την καλύτερη προστασία από τις UV ακτίνες του ήλιου. . Ένα υγρό T-shirt προσφέρει πολύ λιγότερη προστασία UV από ένα στεγνό. Πιο σκούρα χρώματα μπορεί να προσφέρουν μεγαλύτερη προστασία από τα ελαφρύτερα χρώματα.
Καπέλα
Για την καλύτερη προστασία, φορέστε ένα καπέλο με μεγάλο γείσο και από χοντρό υλικό, ώστε να καλύπτει ικανοποιητικά το πρόσωπό, τα αυτιά και το πίσω μέρος του λαιμού σας.
Γυαλιά ηλίου
. Γυαλιά ηλίου προστατεύουν τα μάτια σας από την υπεριώδη ακτινοβολία και τη μείωση του κινδύνου του καταρράκτη. Μπορούν επίσης να προστατεύουν το δέρμα γύρω από τα μάτια σας από την έκθεση στον ήλιο.
Μετά από κάθε βουτιά να σκουπίζεστε καλά, επειδή έχει αποδειχτεί ότι η βρεγμένη επιδερμίδα απορροφά περισσότερη ακτινοβολία, και να ανανεώνετε το αντηλιακό.
UV-A και UV-B παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση καρκίνου του δέρματος
UV-Α προκαλεί πρόωρη γήρανση του δέρματος και επηρεάζει το ανθρώπινο ανοσοποιητικό σύστημα
UV-B είναι υπεύθυνη για τα «ηλιακά εγκαύματα»
ΦΩΤΟΓΗΡΑΝΣΗ
Χαρακτηρίζεται από :
Ρυτίδες
Ευρυαγγείες
Μελαγχρωματικές αλλοιώσεις (εφηλίδες, σμηγματορροϊκές υπερκερατώσεις)
Απώλεια ελαστικότητας
Λέπτυνση επιδερμίδας
Τρίχες γκρίζες ή άσπρες και ιδιαίτερα λεπτές
Για να αποφευκτεί πρέπει να πάρουμε τα ήδη αναφερθέντα μέτρα προφύλαξης.
Φωτοπροστασία
Εννοούμε την προστασία από το ηλιακό φως :
- Φυσική (αποφυγή από τον ήλιο)
- Τοπική (αντηλιακή προστασία)
- Σκιά : προστατεύει από UVR κατά 75%, δεν εμποδίζει UVR,αλλά τις διασκορπίζει στην ατμόσφαιρα και τις αντανακλά από τις επιφάνειες του νερού, της άμμου και του τσιμέντου.
- Καπέλο : γείσο >7,5 cm, 6-5 cm (παιδιά)
- Ρούχα : σκουρόχρωμα με χοντρή ύφανση
- Γυαλιά ηλίου :προστατεύουν από καταρράκτη, οφθαλμικό πτερύγιο, ηλιακή κερατοπάθεια καρκίνο βλεφάρου
- Τα παράθυρα του αυτοκινήτου εμποδίζουν 97% UVB και 37% UVA.
- Των Σπιτιών φιλτράρουν το 90% της υπεριώδους ακτινοβολίας
- Και των Γραφείων 97,5%
Υπάρχουν στο εμπόριο αρκετά σκευάσματα που μπορούν να βοηθήσουν με τη σωστή χρήση τους και την κατάλληλη προστασία από τον ήλιο εκ μέρους του ατόμου που τα χρησιμοποιεί, όπως έχει ήδη αναφερθεί, ώστε να «καθυστερήσουμε» τη χρονογήρανση (δηλ. τη γήρανση του δέρματος λόγω της ηλικίας του ατόμου, της βιολογικής φθοράς) και να «εμποδίσουμε» τη φωτογήρανση. Τέτοια σκευάσματα είναι κρέμες, οροί, γαλακτώματα κ.α. που περιέχουν αντιοξειδωτικές ουσίες (βιταμίνες π.χ. Α,C,E), υαλουρονικό οξύ που βοηθάει στην ενυδάτωση του δέρματος, κογικό οξύ (βοηθάει στο σχηματισμό δυσχρωμιών του δέρματος, πανάδες ) και πολλά πολλά άλλα, όπως και ειδικές θεραπείες που μπορεί να γίνουν από ειδικούς .
Καρκίνος δέρματος
- Βασικοκυτταρικό : αποτελεί την πιο συχνή μορφή καρκίνου του δέρματος (75%) και συνήθως εμφανίζεται σε περιοχές εκτιθέμενες χρόνια στην ηλιακή ακτινοβολία (πρόσωπο, τριχωτό κεφαλής, αυτιά, χέρια),προκαλεί τοπική ιστική καταστροφή, αυξάνεται με αργούς ρυθμούς και δεν δίνει μεταστάσεις. Εμφανίζεται σαν ένα μικρό οζίδιο ή πλάκα με λεπτά αγγειάκια (ευρειαγγείες) ή φέρει λέπια, ή μοιάζει σαν ελιά που είναι τραυματισμένη.
- Ακανθοκυτταρικό : → 2-6% δίνει μεταστάσεις,(αποτελεί 20% των συνολικών περιπτώσεων πρωτοπαθούς καρκίνου του δέρματος)διηθητικό, πρωτοπαθές κακόηθες νεόπλασμα (κεφαλή, τράχηλος, άκρες χείρες ηλικιωμένων ανθρώπων) τα άτομα της λευκής φυλής με ανοιχτόχρωμο δέρμα διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο.
Μπορεί να αναπτυχθεί σε έδαφος ακτινικής υπερκεράτωσης. Η ακτινική υπερκεράτωση είναι δερματική βλάβη που οφείλεται στην παρατεταμένη έκθεση του ασθενούς στον ήλιο κατά τη διάρκεια της ζωής του. Οι βλάβες εντοπίζονται στις ίδιες θέσεις που εντοπίζεται και το ακανθκυτταρικό καρκίνωμα. Παρατηρείται αλλαγή στην υφή του δέρματος, ερυθρότητα, λεπτά προσκολλημένα διαυγή λέπια.
- Κακόηθες Μελάνωμα : 4% όλων των καρκίνων, αποτελεί την επιθετικότερη μορφή καρκίνου δέρματος και πολλές φορές είναι απρόβλεπτος. Η εμφάνιση του μελανώματος είναι πολύπαραγοντική : ανοιχτόχρωμο δέρμα, παρατεταμένη έκθεση στον ήλιο με σοβαρά εγκαύματα κατά την παιδική ή εφηβική ηλικία, πολλοί σπίλοι (ελιές), οικογενειακό ιστορικό μελανώματος.
Έγκαιρη πρόγνωση αποτελεί την καλύτερη θεραπεία. Γι αυτό πρέπει μια φορά το χρόνο να επισκεπτόμαστε το δερματολόγο , ώστε να προλάβουμε κάποια τέτοια δερματική εκδήλωση. Βέβαια πρέπει και να κάνουμε αυτοεξέταση του δέρματος, η οποία αποτελεί βασική σύσταση εκ μέρους των γιατρών για την έγκαιρη διάγνωση του μελανώματος. Με την αυτοεξέταση πρέπει να ελέγχουν συγκεκριμένες αλλαγές του δέρματος μας όπως :
Α. νέος σπίλος (ελιά), ο οποίος φαίνεται ανώμαλος
Β. αλλαγή στο μέγεθος, το σχήμα, το χρώμα ή τα όρια ενός σπίλου (ελιάς)
Γ. αιμορραγία ενός σπίλου (ελιάς)
Δ. μια πληγή που δεν κλίνει
Ο καλύτερος χρόνος για να εξετάσουμε το δέρμα μας είναι μετά από το ντους ή το μπάνιο, σε ένα καλά φωτισμένο δωμάτιο και με τη βοήθεια ενός ολόκληρου και ενός φορητού καθρέπτη.
Καλό είναι να ξεκινάμε την εξέταση πρώτα των εκ γενετής δερματικών βλαβών (σπίλων-ελιών ή άλλων κηλίδων, συγκρατώντας την εικόνα τους στην μνήμη μας.
Η εξέταση ξεκινά από το κεφάλι προς τα πόδια. Δεν πρέπει να ξεχνάμε να ελέγχουμε όλες τις περιοχές του δέρματος, συμπεριλαμβανομένης της πλάτης, του τριχωτού της κεφαλής, της περιοχής των γλουτών και της γεννητικής περιοχής.
Ένα χρήσιμο μνημονοτεχνικό τέχνασμα, ο κανόνας «ABCD» μπορεί να μας βοηθήσει να θυμηθούμε τα ύποπτα σημεία του μελανώματος. Α (asymmetry) : ασυμμετρία, B (border): περιφέρεια, C (color) : χρώμα, D (diameter) : διάμετρος της δερματικής βλάβης
Εγκαύματα και αντιμετώπιση
Οι UVB ακτίνες εισχωρεί στην επιδερμίδα και προκαλεί το μαύρισμα και το έγκαυμα, ενώ η UVΑ ακτίνες εισχωρούν βαθύτερα στο δέρμα προκαλώντας ρυτίδες, δυσχρωμίες και συνεισφέρει περισσότερο στη δημιουργία καρκίνου.
Έγκαυμα είναι η αντίδραση της έκθεσης στην υπεριώδη ακτινοβολία. Τα ανώτερα στρώματα του δέρματος απελευθερώνουν χημικές ουσίες που προκαλούν τη ρήξη των φλεβικών αγγείων και διαρρέουν υγρά προκαλώντας φλεγμονή (οίδημα, κνησμό, ερυθρότητα και ίσως φουσκάλες). Το δέρμα γίνεται κόκκινο σε 2-6 ώρες από την έναρξη του εγκαύματος και συνεχίζει να αναπτύσσεται για τις επόμενες 24-72 ώρες. Επειδή συνήθως εκτίθεται μεγάλη περιοχή, το έγκαυμα από τον ήλιο μπορεί να προκαλέσει πονοκέφαλο, πυρετό και κόπωση.
Αντιμετώπιση :
- κάντε ένα δροσερό μπάνιο και δροσερές κομπρέσες και χρησιμοποιείστε ενυδατική κρέμα.
- μη σπάτε τις τυχόν φουσκάλες που έχουν δημιουργηθεί, ώστε να επιτευχθεί η επούλωση και να αποφευχθεί η μόλυνση. Αν σπάσουν μόνες τους τότε χρησιμοποιείστε αντιμικροβιακή αλοιφή.
- πάρετε κάποιο παυσίπονο-αντιφλεγμονώδες, έχουν δράση κατά των προσταγλανδινών και ανακουφίζουν από τον πόνο, ιδιαίτερα όταν λαμβάνονται εγκαίρως.
- αποφύγετε κρέμες με βενζοκαϊνη (τοπικό αναισθητικό) γιατί μπορεί να προκαλέσει αλλεργική αντίδραση.
- πιέστε αρκετά υγρά, ώστε να ενυδατωθείτε
- αν το έγκαυμα κάνει φουσκάλες είναι εκτεταμένο νιώθετε αδύναμοι , ατονοι, ναυτία, εμετούς απευθυνθείτε σε γιατρό το συντομότερο δυνατό.
Η παρατεταμένη έκθεση στον ήλιο μπορεί να πυροδοτήσει το ερέθισμα για την εμφάνιση δερματικών νοσημάτων, όπως εμφάνιση του απλού έρπη, του ερυθηματώδους λύκου, της πορφυρίας κ.α.
Δήγματα (Τσιμπήματα) εντόμων
Οι δερματικές αντιδράσεις σε δήγματα (Τσιμπήματα) εντόμων εμφανίζονται στις θέσεις των δηγμάτων προκαλώντας φλεγμονή, ερυθρότητα, κνησμό ώρες ή και μέρες μετά από τα δήγματα και εκδηλώνονται με μονήρεις κνιδωτικές βλατίδες, βλατιδοφυσαλιδές και ή πομφόλυγες που επιμένουν επί μέρες ή και εβδομάδες. Οι ασθενείς συνήθως δεν γνωρίζουν ότι έχουν υποστεί δήγματα. Σε μερικές περιπτώσεις μπορεί να προκληθεί έντονη αλλεργική αντίδραση που μπορεί να οδηγήσει σε αναφυλακτικό shock. Τα δήγματα αρθροπόδων είναι δυνατόν να προκαλέσουν συστηματικές και παρασιτικές λοιμώξεις.
Αποφυγή επαφής με έντομα ή αρθρόποδα χρησιμοποιώντας εντομοαπωθητικά, εφαρμογή προληπτικών προστατευτικών μέτρων, όπως δικτυωτά πλέγματα ή κατάλληλα ενδύματα, θεραπεία των αποικισμένων από ψύλλους σκύλων ή γάτων. Ψεκασμός του σπιτιού με εντομοκτόνα με ιδιαίτερη προσοχή στα πατώματα, στα χαλιά, σε ντυμένα με ταπετσαρία έπιπλα, στα στρώματα, στο σκελετό του κρεβατιού, στο υπόγειο και το πατάρι. Πρέπει να επισκεφτείτε και τον ειδικό (δερματολόγο), ώστε να δώσει την κατάλληλη θεραπευτική αγωγή για την κάθε περίπτωση, όπως τοπικά κορτικοστεροειδή, αντικνησμώδεις τοπικές κρέμες, αντισταμινικά για τον έντονο κνησμό και κατάλληλο αντιβιοτικό.
Δήγματα (Τσιμπήματα) τσούχτρες
Η επαφή με τις τσούχτρες είναι επώδυνη, σπάνια όμως προκαλεί σοβαρά προβλήματα, και αυτό κυρίως σε ορισμένα αλλεργικά άτομα. Η περιοχή του σώματος που ήλθε σε επαφή με τα πλοκάμια της τσούχτρας παρουσιάζει μια έντονη ερυθρότητα (κοκκινίλα) με ή χωρίς πομφό που συνοδεύεται από έντονο τσούξιμο, πόνο ή κνησμό (φαγούρα). Τα ενοχλήματα αυτά προκαλούνται από την τοξική ουσία που έχουν τα πλοκάμια αυτά.
Αντιμετώπιση
Αδρανοποιήστε την τοξική ουσία ρίχνοντας πάνω στην «πληγείσα» περιοχή ξίδι ή θαλασσινό νερό.
Απομακρύνεται τα τυχόν κολλημένα στο σώμα σας πλοκάμια της τσούχτρας φορώντας γάντια ή με κάποιο άλλο ύφασμα. Τοποθετείστε στο σημείο του τσιμπήματος πάγο ή κρύες κομπρέσες.
Αυτό περιορίζει τα τοπικά φαινόμενα από το δέρμα
Αν πιάσετε τα πλοκάμια, μπορεί να μεταφερθεί ο ερεθισμός στα χέρια σας.
Αλείψτε την «πληγείσα» περιοχή με κορτιζονούχο αντιμικροβιακή κρέμα. Η κρέμα αυτή περιορίζει την τοπική φλεγμονή και ανακουφίζει γρήγορα από το τσούξιμο και τη φαγούρα). Μπορείτε να έχετε το ίδιο αποτέλεσμα ρίχνοντας επάνω στην «πληγείσα» περιοχή υγρή αμμωνία.
Αν δεν υπάρχει τίποτε από αυτά τα δύο στη διάθεσή σας, χρησιμοποιήστε κομπρέσες με ξιδόνερο(1 μέρος ξύδι και 3 νερό. Με τον τρόπο αυτό αντιμετωπίζεται η φαγούρα και το τσούξιμο.
Πάρτε κάποιο χάπι αντισταμινικό. Με το χάπι αντιμετωπίζονται συστηματικότερα τα συμπτώματα. Η ανάγκη για χάπια τέτοιου είδους είναι μεγαλύτερη όσο μεγαλύτερη είναι η έκταση του προσβληθέντος δέρματος.
Αν τα συμπτώματα είναι έντονα, ιδιαίτερα αν δεν υποχωρούν μετά την εφαρμογή των τοπικών μέτρων ή αν παρατηρηθεί δυσκολία στην αναπνοή, χρειάζεται η άμεση παρέμβαση γιατρού.
Η χρήση πισίνας ή και το μπάνιο στη θάλασσα, κυρίως στην άμμο μπορεί να προκαλέσει μυκητιάσεις ονύχων, δέρματος και γεννητικής περιοχής. Οι μύκητες είναι μικροοργανισμοί που αγαπούν το υγρό και ζεστό περιβάλλον.
Συμβουλές από την Δερματολόγο: Λαγογιάννη Ειρήνη Διδάκτωρ Msc, Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών.
πηγη
http://www.abouthealth.gr