Η οσφυαλγία παραμένει το κυρίαρχο πρόβλημα υγείας στις βιομηχανικές χώρες και είναι η κύρια αιτία περιορισμού της δραστηριότητας και απουσίας από την εργασία (1).
Συγκεκριμένα, υπολογίζεται ότι χάνονται περισσότερες από 600 εκατομμύρια εργασιακές ώρες ετησίως, μειώνεται η παραγωγικότητα, αυξάνονται οι οικονομικές αποζημιώσεις για τους τραυματισμούς των εργαζομένων και αυξάνεται το κόστος για την πρόσληψη και εκπαίδευση του νέου προσωπικού. (2,3,4)
Μια παγκόσμια ανασκόπηση επικράτησης της οσφυαλγίας σε γενικό πληθυσμό ενήλικων ατόμων (2000) έδειξε ότι το ποσοστό ανερχόταν στο 12-33% (5). Μια δεκαετία αργότερα (2012) παρατηρήθηκε ότι το ποσοστό επικράτησης της οσφυαλγίας ανήλθε στο 23%, ενώ παρατηρείται ότι το 60% των ανθρώπων είχαν τουλάχιστον ένα επεισόδιο οσφυαλγίας στη ζωή τους. Αυτό σημαίνει ότι 2 στους 10 ανθρώπους παγκοσμίως υποφέρουν από οσφυαλγία. Στην Ελλάδα, το ποσοστό οσφυαλγίας ανέρχεται στο 44% του γενικού εργαζόμενου πληθυσμού (4).
Σε πολλές περιπτώσεις (85-95%) τα αίτια είναι ασαφή, ενώ μόνο σε λίγες περιπτώσεις (5-15%) παρατηρείται συσχέτιση της οσφυαλγίας με ασθένειες (όπως λοίμωξη, νεόπλασμα) ή τραυματισμούς (όπως κήλη μεσοσπονδύλιου δίσκου, κατάγματα). Στο παρόν άρθρο του my-Fitness.gr θα γίνει προσπάθεια να αποσαφηνιστούν τα αίτια, όπου στην πλειοψηφία των περιπτώσεων οφείλονται σε βιομηχανικούς, εργονομικούς η αστάθμητους παράγοντες.
Στις χώρες με υψηλό εισόδημα, είναι υψηλότερο το ποσοστό οσφυαλγίας σε σύγκριση με τις χώρες που έχουν μεσαίο εισόδημα. Ωστόσο καμία σημαντική διαφορά δεν παρουσιάζεται στις χώρες με μεσαίο και χαμηλό εισόδημα. Επίσης, φαίνεται ότι οι γυναίκες υποφέρουν από πόνους στην οσφυϊκή μοίρα περισσότερο από ότι οι άντρες. Συγκεκριμένα έχουν παρατηρηθεί μεγαλύτερα ποσοστά οσφυαλγίας σε γυναίκες που κάνουν δουλειά γραφείου και σε άντρες που κάνουν χειρωνακτική εργασία (4,6,7,8). Οι πιθανές εξηγήσεις για τις παραπάνω διαφορές περιλαμβάνουν 1) τον πόνο που σχετίζεται με την οστεοπόρωση, 2) η έμμηνος ρύση, 3) η εγκυμοσύνη και 4) ατομικές ή κοινωνικές επιρροές.
Η ηλικία είναι ένας από τους πιο κοινούς παράγοντες κινδύνου για οσφυαλγία. Αρκετές μελέτες έχουν διαπιστώσει, ότι η μεγαλύτερη συχνότητα εμφάνισης οσφυαλγίας είναι η τρίτη δεκαετία (8,9,10). Τα συμπτώματα οσφυαλγίας παρατηρούνται έως την ηλικία των 60-65 ετών και από εκεί και ύστερα μειώνονται σταδιακά (10,11). Επιπλέον τα τελευταία χρόνια παρατηρούνται αρκετά συμπτώματα σε εφήβους λόγω της αντικατάστασης της φυσικής δραστηριότητας με την ενασχόληση με τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές, κινητά και βιντεοπαιχνίδια (12).
Τα άτομα που διατηρούσαν μια κυφωτική θέση για πάνω από 2 ώρες την ημέρα παρουσίαζαν σημαντικά υψηλότερο ποσοστό επικράτησης οσφυαλγίας, σε σύγκριση με αυτούς που διατηρούσαν ίσιο τον κορμό τους (71,6 vs.59,6%). Επίσης, οι εργαζόμενοι γραφείων των οποίων η απόσταση του σώματος τους από την οθόνη του υπολογιστή ήταν μεταξύ 50-100 cm είχαν μεγαλύτερο ποσοστό εμφάνισης οσφυαλγίας 43,7 vs 36,5% για 1 χρόνο, 46,7 vs41% για 2 χρόνια και 66,7 vs 56,7% για όλη τη ζωή τους. Προφανώς, η προς τα εμπρός μετατόπιση του βάρους και κάμψη του κορμού αυξάνει τα φορτία που δέχεται η σπονδυλική στήλη και αυτό οδηγεί στην οσφυαλγία (σχήμα 1) (4).
osfyalgia kathisioΣχήμα 1. Φορτία που δέχεται η Σπονδυλική Στήλη σε διάφορες κλίσεις του κορμού από καθιστή θέση.
Η απόσταση από τον υπολογιστή και η στάση σώματος σε μια ουδέτερη θέση ανακουφίζει από τον πόνο και μειώνει τα συμπτώματα οσφυαλγίας. Έχει παρατηρηθεί ότι το ρυθμιζόμενο στήριγμα της πλάτης μειώνει το ποσοστό οσφυαλγίας κατά 8-10% (4,13). Επιπλέον, μελέτες έχουν δείξει ότι οι εργαζόμενοι που κάθονταν πάνω από 6 ώρες δεν είχαν σημαντικές επιδράσεις στην οσφυαλγία (4). Αυτό έρχεται σε αντίθεση με άλλες μελέτες που έδειξαν ότι η καθιστική στάση πάνω από 3 ώρες αύξησε τους κινδύνους οσφυαλγίας (15, 16). Αυτό σημαίνει ότι το άτομο που διατηρεί μια καθιστική θέση δεν είναι απαραίτητο να έχει οσφυαλγία εάν τηρούνται κάποιες βιομηχανικές και εργονομικές προϋποθέσεις (16). Επιπρόσθετα, η Lumo Lift Biotech έχει κατασκευάσει το μοναδικό σένσορα που εντοπίζει τη λάθος στάση του ατόμου και τη διορθώνει. Το αγαπημένο γκάτζετ των Αμερικάνων έχει βελτιώσει την στάση σώματος και έχει μειώσει τους πόνους στην οσφυϊκή μοίρα στους εργαζόμενους γραφείων (17,18).
Αξίζει να σημειωθεί, ότι η αλληλεπίδραση ψυχοκοινωνικών και εργονομικών παραγόντων είναι δυνατόν να εμφανίσουν οσφυαλγία (19). Η μη ικανοποίηση από την εργασία, ο θυμός, το εργασιακό άγχος και διαταραχές στον ύπνο είναι αιτίες που σχετίζονται με την οσφυαλγία και μείωση της παραγωγικότητας. Ωστόσο οι περισσότεροι ερευνητές δεν έχουν καταλήξει σε κάποιο σαφές συμπέρασμα σχετικά με την αιτιώδη επίδραση των ψυχοκοινωνικών παραγόντων στην ανάπτυξη της οσφυαλγίας (14, 19).
Κάποιοι ερευνητές υπέθεταν ότι το κάπνισμα σχετίζεται με την οσφυαλγία. Υποστήριζαν ότι δυο μηχανισμοί θα μπορούσαν να οφείλονται σε αυτό: 1) η αορτική αθηροσκλήρυνση και 2) η χρόνια βροχίτιδα. Οι δυο αυτοί μηχανισμοί θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε επαναλαμβανόμενη αύξηση των φορτίων της σπονδυλικής στήλης λόγω του βήχα. Παρολ‘ αυτά η παραπάνω υπόθεση δεν επιβεβαιώθηκε ποτέ. Η επιστημονική κοινότητα έχει καταλήξει στο συμπέρασμα, ότι το κάπνισμα δεν σχετίζεται σημαντικά με την οσφυαλγία (4,20,21).
Τέλος, ο ΔΜΣ (δείκτης μάζας σώματος) έχει επιβεβαιωθεί, ότι σχετίζεται με την οσφυαλγία. Ο ΔΜΣ είναι ένας δείκτης υγείας και ευεξίας, όπου μπορούμε όλοι να τον υπολογίσουμε μέσα από τον τύπο βάρος/ανάστημα2. Αν το πηλίκο είναι μεγαλύτερο από 25 τότε το άτομο αντιμετωπίζει πρόβλημα παχυσαρκίας (ο παραπάνω τύπος δεν ισχύει για άτομα με μεγάλη μυϊκή μάζα). Τα άτομα λοιπόν με ΔΜΣ ≥ 25 παρουσίαζαν 15% περισσότερη οσφυαλγία σε σύγκριση με τα άτομα που είχαν ΔΜΣ ≤ 25 (4,22).
Ο ΔΜΣ έχει άμεση συνάρτηση με τα χαμηλά επίπεδα φυσικής δραστηριότητας. Όπως είναι φυσικό, άτομα που έκαναν περισσότερες από 3 φορές την εβδομάδα άσκηση, παρουσιάζουν 15-20% λιγότερη οσφυαλγία σε σύγκριση με αυτούς που έκαναν λιγότερες από 4 φορές το μήνα άσκηση (4). Παγκόσμιοι οργανισμοί υγείας παρομοιάζουν την οσφυαλγία με “activity-limiting low back pain” και συστήνουν άσκηση τουλάχιστον 3 φορές / εβδομάδα.
Το προπονητικό πρόγραμμα σε εργαζόμενα άτομα γραφείου, που έχουν οσφυαλγία θα πρέπει να περιλαμβάνει καρδιοαναπνευστική άσκηση, ασκήσεις με σωματικό βάρος και κυρίως ασκήσεις ορθοσωμίας και ενδυνάμωσης του κορμού. Πριν όμως ξεκινήσετε κάποιο πρόγραμμα γυμναστικής ο γράφων συμβουλεύει: 1) να συμβουλευτείτε πρώτα τον ορθοπεδικό σας, προκειμένου να σας δώσει το πράσινο φως, 2) να επιλέξετε έναν πιστοποιημένο personal trainer, 3) θα πρέπει να γίνει αξιολόγηση της στάσης σώματος και των μυϊκών βραχύνσεων, έτσι ώστε να διαταθούν οι βραχυμένοι μύες.
Γράφει για το my-Fitness.gr,
ο MSc Καθηγητής Φυσικής Αγωγής & Personal Trainer,
Γιώργος Γλούμης.
Βιβλιογραφία
1. Lidgren L. The bone and joint decade 2000-2010. Bulletin of the World Health Organization 2003;81(9):629
2. O’Neil, R. Europe Under Strain. Livanis Publications, 2001; pp 13-29..2002; 4:49-68.
3. Nachemson A, Jonsson E. The Scientific Evidence of Causes, Diagnosis and Treatment. Lippincott Williams & Wilkins, 2000; pp 165-183.
4. Panagiotis Spyropoulos, PhD, George Papathanasiou, MSc, George Georgoudis, PhD, Efstathios Chronopoulos, MD, PhD, Harilaos Koutis, MD, PhD, and Fotini Koumoutsou.Prevalence of Low Back Pain in Greek Public Office Workers Pain Physician 2007; 10:651-660 • ISSN 1533-3159.
5. Walker BF. The prevalence of low back pain: a systematic review of the literature from 1966 to 1998. J Spinal Disord 2000;13: 205–17
6. Gluck JV, Oleinick A. Claim rates of compensable back injuries by age, gender,occupation and industry: do they relate to return-to-work experience? Spine 1998; 23: 1572-158.
7. Feuerstein M, Berkowitz SM, Haufler AJ, Lopez MS, Huang GD. Working with low back pain: Workplace and individual psychosocial determinants of limited duty and lost time. Am J Ind Med 2001; 40:627-638
8. Damian Hoy, Christopher Bain, Gail Williams, Lyn March, Peter Brooks,Fiona Blyth, Anthony Woolf, Theo Vos, and Rachelle Buchbinder. A systematic review of the global prevalence of low back pain. ARTHRITIS & RHEUMATISM Vol. 64, No. 6, June 2012, pp 2028–2037 DOI 10.1002/art.34347 © 2012, American College of Rheumatology.
9. Lawrence RC, Helmick CG, Arnett FC, et al. Estimates of the prevalence of arthritis and selected musculoskeletal disorders in the United States. Arthritis and Rheumatism 1998 May;41(5):778–99 [see comment]
10. Kopec JA, Sayre EC, Esdaile JM. Predictors of back pain in a general population cohort. Spine 2004;29(1):70–7. [27] Waxman R, Tennant A, 15Helliwell P. A prospective follow-up study of low back pain in the community. Spine 2000 Aug 15;25(16):2085–90.
11. Loney PL, Stratford PW. The prevalence of low back pain in adults: a methodological review of the literature. Physical Therapy 1999 Apr;79(4):384–96.
12. Jeffries LJ, Milanese SF, Grimmer-Somers KA. Epidemiology of adolescent spinal pain: a systematic overview of the research literature. Spine 2007 Nov 1;32(23):2630–7.
13. Makhsous M, Lin F, Hendrix RW, Hepler M, Zhang LQ. Sitting with adjustableischial and back supports: biomechanical changes. Spine 2003; 28:1113-1122.
14. Juul-Kristensen B, Jensen C. Self-reported workplace related ergonomicconditions as prognostic factors for musculoskeletal symptoms: the “BIT”follow up study on office workers. Occup Environ Med 2005; 62:188-194.
15. Omokhodion FO, Sanya AO. Risk factors for low back pain among officeworkers in Ibadan, Southwest Nigeria.Occup Med (Lond) 2004; 54:135-136.
16. Pope MH, Goh KL, Magnusson ML. Spine ergonomics. Annu Rev Biomed Eng
17. http://www.lumobodytech.com/lumo-lift/?utm_expid=70259375-14.kGBVGa5rQUSzJfjzUpFvyA.0
18. www.sportbody.gr
19. Bongers PM, de Winter CR, Kompier MAJ, Wildebrant VH. Psychosocial factors at work and musculoskeletal disease.Scand J Work Environ Health 1993; 19:297-312.
20. Liuke M, Solovieva S, Lamminen A, et al. Disc degeneration of the lumbar spine in relation to overweight. Int J Obes (Lond) 2005; 29:903-908.
21. Lebouef-Yde C. Smoking and low back pain. A systematic literature review of 41 journal articles reporting 47 epidemiologic studies. Spine 1999; 14:1463-1470.
22. Riihimaki H, Viikari-Juntura E, Moneta G, Kuha J, Videman T, Tola S. Incidence of sciatic pain among men in machine operating, dynamic physical work, and sedentary work. A three-year follow-up. Spine 1994; 19:138-142.
πηγη
http://my-fitness.gr/general/247-aitia-osfyalgias-stous-ergazomenous-grafeiou