Ο σκοπός της φλεγμονής είναι η επάνοδος της φυσιολογικής λειτουργίας των ιστών. Ωστόσο, όταν η οξεία φλεγμονή γίνεται χρόνια, δε μπορεί να γίνει επούλωση των ιστών. Στην περίπτωση αυτή, η φλεγμονώδης διαδικασία είναι επιζήμια για τον οργανισμό. Στην πραγματικότητα, πολλές ασθένειες αποτελούν εκδήλωση χρόνιας φλεγμονής. Έχει αποδειχτεί ότι οι χρόνιες εκφυλιστικές ασθένειες, που αποτελούν από τις βασικότερες αιτίες θανάτου στις Δυτικές κοινωνίες, όπως η στεφανιαία νόσος, ο καρκίνος, το εγκεφαλικό, ο σακχαρώδης διαβήτης, η αθηροσκλήρωση καθώς και η χρόνια ηπατοπάθεια και κίρρωση έχουν φλεγμονώδη φύση. Σε υγιή άτομα, η ήπια συστηματική φλεγμονή φαίνεται ότι παίζει ρόλο στην παθοφυσιολογία της παχυσαρκίας, της αντίστασης στην ινσουλίνη, του μεταβολικού συνδρόμου, της δυσλιπιδαιμίας ενώ, τόσο σε υγιείς όσο και καρδιοπαθείς, τα υψηλά επίπεδα φλεγμονωδών δεικτών (π.χ. CRP ή IL-6) δίνουν ιδιαίτερα αρνητική πρόβλεψη για τη μελλοντική κατάληξη των ατόμων.
Όλα τα παραπάνω καταδεικνύουν την ανάγκη να σχεδιαστούν μέτρα για την καταπολέμηση της φλεγμονώδους διαδικασίας. Η συνεχώς αυξανόμενη εμφάνιση των φλεγμονωδών εκφυλιστικών ασθενειών οδηγεί στο συμπέρασμα ότι ο σύγχρονος τρόπος ζωής είναι «προφλεγμονώδης». Ένας εκτεταμένος όγκος επιστημονικών δεδομένων συσχετίζει τη διατροφή με την εμφάνιση καρδιοπαθειών, διαβήτη, υπέρτασης, καρκίνου. Η συνετή διατροφή, που είναι πλούσια σε φρούτα, λαχανικά, φυτικές ίνες, όσπρια, ψάρι, ξηρούς καρπούς, πουλερικά προστατεύει ενάντια στην ανάπτυξη και εξέλιξη των χρόνιων νοσημάτων. Η παραδοσιακή Μεσογειακή διατροφή, με κύρια πηγή λίπους το ελαιόλαδο, συγκεντρώνει αυτά τα διαιτητικά χαρακτηριστικά, ενώ πολλές έρευνες έχουν δείξει τον ευεργετικό της ρόλο. Είναι εύκολο να γίνει η υπόθεση ότι τα ευεργετικά αποτελέσματα της δίαιτας Μεσογειακού τύπου, όσον αφορά τις χρόνιες εκφυλιστικές ασθένειες, μπορεί να οφείλονται στη δυνατότητά της να ρυθμίζει τη συστηματική φλεγμονή. Άλλωστε, υπάρχουν ήδη αρκετά στοιχεία για την ύπαρξη αντιφλεγμονωδών παραγόντων στη δίαιτά μας (ω-3 λιπαρά οξέα, αντιοξειδωτικά, διαιτητικές ίνες κ.λ.π.).
Ωστόσο, οι νέες κατευθύνσεις στην επιδημιολογία της διατροφής προωθούν την ανάλυση των συνολικών διατροφικών προτύπων (π.χ. Μεσογειακή ή Δυτικού τύπου διατροφή) για τη συσχέτιση διατροφής-ασθένειας. Έτσι, καθίσταται ιδιαίτερα σημαντική η ανίχνευση της σχέσης μεταξύ των συνολικών διατροφικών προτύπων και των δεικτών της φλεγμονής. Ένα διατροφικό πρότυπο πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά με αντιφλεγμονώδη δράση μπορεί να προστατέψει από ασθένειες που συνδέονται με τη χρόνια φλεγμονή. Πρόσφατες επιδημιολογικές έρευνες καταδεικνύουν την προστατευτική επίδραση της Μεσογειακής δίαιτας στη φλεγμονή. Υπάρχει αρνητική συσχέτιση μεταξύ της Μεσογειακής δίαιτας και της φλεγμονής όπως εκφράζεται από τις μετρήσεις των φλεγμονωδών δεικτών, γεγονός που έχει θετικό αντίκτυπο στην προστασία από τις χρόνιες εκφυλιστικές-φλεγμονώδεις ασθένειες. Το διατροφικό αυτό υπόδειγμα που λέγεται Μεσογειακή δίαιτα έρχεται σε αντιπαραβολή με τη δίαιτα δυτικού τύπου, όπου υπάρχει δραματική μείωση της ποικιλίας των τροφών και σύγχρονες μέθοδοι επεξεργασίας των τροφίμων που αφαιρούν τα κρίσιμα θρεπτικά συστατικά, ενώ προστίθενται επικίνδυνα συστατικά, όπως μεταλλαξιογόνα και μη φυσικές προφλεγμονώδεις ουσίες όπως τα trans λιπαρά οξέα.
Αντίθετα, η παραδοσιακή Μεσογειακή δίαιτα είναι εξ’ ορισμού πλούσια σε ω-3 λιπαρά οξέα και διαθέτει τον σαφώς ευνοϊκότερο και περισσότερο αντιφλεγμονώδη λόγο ω-6 προς ω-3 σε σχέση με τη δίαιτα της Δυτικής και Βόρειας Ευρώπης, ή την αμερικάνικη δίαιτα. Είναι, επίσης, πλούσια σε διαιτητικές ίνες και αντιοξειδωτικά με αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες ενώ περιλαμβάνει και άλλα ευεργετικά συστατικά σε συνδυασμό με τη μέτρια κατανάλωση αλκοόλ που συντείνει στην αντιφλεγμονώδη δράση.
Για το λόγο αυτό, η Μεσογειακή δίαιτα θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως ένα αντιφλεγμονώδες διατροφικό υπόδειγμα, με δυνατότητα προστασίας ή και θεραπείας των ασθενειών που σχετίζονται με τη χρόνια φλεγμονή.
Πηγές: Λάμπρος Μελίστας – Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, MSc
πηγη
http://www.iatronet.gr/