Ανοσοποιητικό σύστημα και διατροφή
Εχει αποδειχτεί ότι κάποια από τα θρεπτικά συστατικά που υπάρχουν στις τροφές είναι απαραίτητα για να ενισχύσουμε τη φυσική άμυνα του οργανισμού. Την ίδια στιγμή διαιτητικές υπερβολές σε άλλα συστατικά, όπως η ζάχαρη και το αλκοόλ, αποδυναμώνουν τον κορμό της ανθρώπινης υγείας, το ανοσοποιητικό σύστημα…
Ανοσοποιητικό και θερμίδες
Ο πρώτος και ίσως σημαντικότερος παράγοντας που επηρεάζει τη λειτουργία του ανοσοποιητικού μας συστήματος είναι η ενεργειακή πρόσληψη διαμέσου της τροφής. Ατομα που υποσιτίζονται, όπως αυτά που ακολουθούν διαιτολόγια πολύ χαμηλής θερμιδικής αξίας (λιγότερο από 1.200 θερμίδες) με σκοπό το γρήγορο και «εντυπωσιακό» αδυνάτισμα, είναι σαφέστατα πολύ επιρρεπή έναντι των λοιμώξεων και αν τελικά προσβληθούν από γρίπη, η συμπτωματολογία διαρκεί πολύ περισσότερο από το εύλογο χρονικό διάστημα του κύκλου της ιώσεως. Να λοιπόν ένας ακόμα λόγος για να πούμε όχι στις ακραίες δίαιτες αδυνατίσματος και να επιλέξουμε (σε συνεργασία πάντα με τον επιστήμονα διαιτολόγο) ένα ήπιο υποθερμιδικό πρόγραμμα, το οποίο θα παρέχει το επίπεδο της ενέργειας που είναι απαραίτητο για τη διασφάλιση της υγείας.
Λικέρ και η άμυνα πάει περίπατο…
Μελέτες υποδεικνύουν ότι τα απλά σάκχαρα (γλυκόζη, φρουκτόζη, επιτραπέζια ζάχαρη κ.λπ.) μειώνουν τη φαγοκυτταρική δυνατότητα των ουδετερόφιλων κυττάρων του ανοσοποιητικού μας… Η μείωση αυτή διαρκεί έως και 5 ώρες μετά την κατανάλωση 100 γρ. υδατάνθρακα αυτής της μορφής, ενώ παράλληλα εμφανίζεται και χαμηλή ανταπόκριση των λεμφοκυττάρων σε μιτογόνα ερεθίσματα (ερεθίσματα που διεγείρουν τον κυτταρικό κύκλο).
Χωρίς να είναι πλήρως διευκρινισμένος ο μηχανισμός δράσης, θεωρείται σήμερα δεδομένο πως η υψηλή κατανάλωση απλών σακχάρων (και όχι υδατανθράκων σε άλλη μορφή π.χ. άμυλο), ιδιαίτερα κατά τη διάρκειας μιας ίωσης, είναι αρνητική για την καλή λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος. Εξίσου αρνητική είναι και η κατανάλωση αλκοόλ (έστω και μικρών ποσοτήτων) κατά τη διάρκεια μιας ίωσης, η οποία «παρεμβαίνει» σε πολλές ανοσολογικές παραμέτρους του ανθρώπινου οργανισμού. Αν λοιπόν συνδυάσουμε απλά σάκχαρα και αλκοόλ (π.χ. λικέρ), ίσως έχουμε φτιάξει τον καλύτερο σύμμαχο μιας ίωσης…
Βιταμίνες και ιχνοστοιχεία στην υπηρεσία του ανοσοποιητικού
Τα μη θερμιδογόνα συστατικά που έχουν αποδειχθεί χρήσιμα για την ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος είναι οι βιταμίνες Α, C, Β6, Ε και τα ιχνοστοιχεία ψευδάργυρος και σελήνιο.
Βιταμίνη Α
Η βιταμίνη Α διεγείρει και/ή ενισχύει πολλές σημαντικές παραμέτρους του ανοσοποιητικού μας συστήματος, όπως η δραστηριότητα των φυσικών φονικών κυττάρων (ΝΚ), η μονοπυρηνική φαγοκυττάρωση και άλλες. Αν και στην αρχή θεωρήθηκε ότι αυτές οι δράσεις παρουσιάζονται όταν απλά κάποιος που εμφανίζει έλλειψη σε βιταμίνη Α αποκαθιστά τα επίπεδά της στο αίμα με συμπληρωματική χορήγηση, σήμερα γνωρίζουμε πως η δράση της βιταμίνης Α είναι ουσιαστική για το ανοσοποιητικό, ακόμα και αυτών που δεν παρουσιάζουν καμία έλλειψη.
Πηγές βιταμίνης Α (ως ρετινόλης και όχι ως καροτένια): συκώτι, γαλακτοκομικά, βούτυρο, αβγό και εμπλουτισμένες μαργαρίνες.
Βιταμίνη C
Η βιταμίνη C είναι επίσης πολύ σημαντική για την άμυνα του ανθρώπινου οργανισμού.
Συντελεί στην αυξημένη παραγωγή λευκοκυττάρων και επαρκών επιπέδων ιντερφερόνης, πρωτεΐνης με βασικό ρόλο την παρεμπόδιση του πολλαπλασιασμού των ιών.
Επίσης, βοηθάει στη διατήρηση της καλής κατάστασης των αιμοφόρων αγγείων, διευκολύνει την απορρόφηση του σιδήρου από τον οργανισμό και συντελεί στη γρηγορότερη αποκατάσταση της υγείας.
Αυξημένες ανάγκες για βιταμίνη C έχουν τα άτομα σε περίπτωση ασθένειας, τραυματισμών και εγχειρήσεων, όπως και τα ηλικιωμένα άτομα, τα άτομα με αυξημένο στρες, οι καπνιστές και όσες γυναίκες λαμβάνουν αντισυλληπτικά. Η ημερήσια ποσότητα είναι καλύτερα να λαμβάνεται σε δύο ή τρεις δόσεις, επειδή ο οργανισμός δεν μπορεί να απορροφήσει μεγάλες ποσότητες.
Οταν καταναλώνουμε τουλάχιστον πέντε μερίδες φρούτων και λαχανικών την ημέρα, η πρόσληψη βιταμίνης C ανέρχεται περίπου στα 200 mg ημερησίως. Για τη μέγιστη πρόσληψη βιταμίνης C από φρούτα και λαχανικά είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι η βιταμίνη C μειώνεται με το μαγείρεμα, καθώς και με την παρατεταμένη αποθήκευση και μεταφορά τους.
Βιταμίνη Β6 και βιταμίνη Ε
Τα χαμηλά επίπεδα αυτών των 2 βιταμινών στο αίμα συσχετίζονται με μειωμένη λειτουργικότητα του ανοσοποιητικού συστήματος και με μεγάλη επιρροή στην ακεραιότητα του λεμφικού ιστού. Η βιταμίνη Ε δρα αντιοξειδωτικά, επεμβαίνει στην παραγωγή ιντερλευκίνης-2, ενώ η βιταμίνη Β6, αν και δεν έχει αντιοξειδωτικές ιδιότητες, αποτελεί βασικό συστατικό για την παραγωγή κυστεΐνης, που με τη σειρά της είναι απαραίτητη για τη σύνθεση της γλουταθειόνης.
Η γλουταθειόνη αποτελεί τον «πυρήνα» θα λέγαμε του σημαντικότερου ίσως ενζυμικού αντιοξειδωτικού συστήματος του οργανισμού μας, που καλείται «υπεροξειδάση της γλουταθειόνης».
Καλές πηγές Β6 είναι οι μπανάνες, το κρέας, τα δημητριακά ολικής αλέσεως και η μαγιά μπίρας, ενώ άφθονη βιταμίνη Ε βρίσκουμε στο ελαιόλαδο, στα αμύγδαλα, στα φουντούκια, στα καρύδια και στο σπανάκι.
Ψευδάργυρος
Ο ψευδάργυρος παίζει ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο στο ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού μας. Βοηθάει στην αποκατάσταση των πληγών και υποστηρίζει τη φυσιολογική ανάπτυξη και εξέλιξη κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, της παιδικής και εφηβικής ηλικίας.
Η πρόσληψή του είναι συνήθως μειωμένη στους ηλικιωμένους, ενώ η ανεπάρκειά του έχει συσχετισθεί με διαταραχές γεύσης, μείωση των πολύ ουσιωδών Τ-λεμφοκυττάρων και πτωχή επούλωση των τραυμάτων. Επιπλέον, πολλά φάρμακα επηρεάζουν την απορρόφηση και απέκκριση ψευδαργύρου και επιτείνουν το πρόβλημα, όπως τα καθαρτικά και τα διουρητικά.
Ο ψευδάργυρος βρίσκεται σε μεγάλη ποσότητα στα οστρακοειδή, ενώ άλλες καλές πηγές του είναι το κόκκινο κρέας, τα πουλερικά, τα φασόλια, τα καρύδια και τα εμπλουτισμένα δημητριακά προγεύματος.
Σελήνιο
Το σελήνιο αποτελεί βασικό συστατικό της «υπεροξειδάσης της γλουταθειόνης», διαμέσου της οποίας επηρεάζονται δεκάδες λειτουργίες του ανοσοποιητικού συστήματος.
Η συμπληρωματική χορήγηση σεληνίου ασκεί θετική δράση στην άμυνα του οργανισμού μας, όχι μόνο όταν αποκαθιστά τα επίπεδα σε άτομα που εμφανίζουν έλλειψη, αλλά πιθανόν και σε άτομα με φυσιολογικά επίπεδα σεληνίου στο αίμα.
Μελέτη των Kiremidjian-Schumacher και συνεργατών έδειξε ότι η συμπληρωματική χορήγηση 200 μgr σεληνίου ημερησίως σε άτομα με κανονικά επίπεδα, οδηγεί σε 118% βελτίωση στη δυνατότητα των λεμφοκυττάρων να επιτίθενται σε ογκοκύτταρα και 82,3% αύξηση στη δραστηριότητα των φυσικών φονέων κυττάρων.
Συνιστώμενη ημερήσια δόση (ΣΗΔ) για το σελήνιο είναι τα 55 μgr (προσοχή μικρογραμμάρια και όχι mgr) και πολύ καλές πηγές σεληνίου είναι τα θαλασσινά, το κρέας, τα αναποφλοίωτα δημητριακά και οι ξηροί καρποί. Να τονιστεί ότι η περιεκτικότητα σε σελήνιο των φυτικών τροφών εξαρτάται από την περιεκτικότητα σε σελήνιο του εδάφους που καλλιεργούνται.
Αν και μέχρι σήμερα μελέτες που να σχετίζουν την αξία θρεπτικών συστατικών της τροφής έναντι του τύπου Η1Ν1 του ιού της γρίπης Α, σε επίπεδο πρόληψης ή ακόμα και αντιμετώπισης, δεν υπάρχουν, το σίγουρο είναι πως μια συνολικά ισορροπημένη διατροφή με έμφαση στις πιο πάνω οδηγίες προασπίζει μέγιστα το ανοσοποιητικό μας σύστημα. Αλλωστε, προσκείμενα προς αυτή τη σκέψη δεδομένα δημοσιεύτηκαν πριν από 2 χρόνια (Biofactors 2007;31(1):1-15) αναδεικνύοντας το μίγμα βιταμίνης C, σεληνίου, εκχυλισμάτων πράσινου τσαγιού και κάποιων αμινοξέων ως εξαιρετικό αντιιικό βοήθημα έναντι άλλου τύπου της γρίπης
πηγη
www.eid.org.gr.